İnsani yönümüzün ne kadar gelişmiş olduğunu paylaşırız dostlarımızla hatta ilk defa konuştuğumuz yani kendimizi tanıtma ihtiyacı hissettiğimiz kişilere de etraflıca bilgi aktarma derdinde oluruz nedense.. Aslında sebep belli kısmen, öncelikle kişisel tatmin, ben var ya aslında şöyle iyi insanım, böyle iyi davranırım falan kapsamındadır tüm bu çabalar.
Saadete gelecek olursak, sözün özünü ustası belirtmiş zaten; “Âyinesi iştir kişinin lafa bakılmaz” demiş malum Ziya paşa.
Birçok kişide sempati ve acıma duyguları birbirini gölgeler veya öyle gibi görünür kişiler asıl düşünceleri öyle gibi görünse de, bu detay yani saptama test edilebilinir. Öyle hemen “ben öyle davranmıyorum” cevabı kolaycılığına kaçmayın bence. Zaten kimse sizi suçlamıyor. Çünkü bu bir farkındalık oluşturma yazısı.
Eğer birini bir engelliyle iletişim içinde iken veya sadece gülümserken görürseniz öncelikle kişinin yüz ifadesine, sonra da tutum ve davranışlarına dikkatli bakın. Sanırım fark edeceksiniz ayrımı. Eğer bir engelliyle de engelli olmayan diğerleri gibi konuşuyor ve iletişim kuruyorsa zaten doğru örneğe bakıyorsunuzdur.
Davranışlarda sahte yaklaşımı ve sonrası söylenen ile yapılanın aynı olmamasını görme durumunda ilk tepkimiz “Empati mi hadi canım oradan” düzeyinde olur en hafif tabir ile özetleyecek olursak. Empati gerçekten önemli. Çünkü hayatın bir gerçeği olarak tüm insanlar ne yazık ki bir engelli adayı olmaya hazır bir dünyada yaşıyoruz. Basit gibi görünen bir ihmal, ev içinde veya işte ,yolda yaşanacak bir kaza sonrası ertesi günden itibaren kısmen veya tamamen engelli olabilir her insan. Empati ile engelleri aşabiliriz.
Dinimiz, kültürümüz bize insana değer vermemizi, ayrımcılık yapmamamızı, sempati ve empati harici doğru insan olmamızı ve çevremizle de, engelli olsun veya olmasın herkesle, doğru, dürüst ve iyi iletişim ve ilişki kurmamızı söylüyor. Büyük oranda ailelerimizden de, onların bu konudaki olumlu veya olumsuz davranışlarını görürken, aslında bir taraftan da dolaylı da olsa, bu yönde eğitim alıyoruz.
Aldığımız bu aile içi ve sonrasındaki formal eğitimler harici sokakta, günlük hayatta ve iş hayatında da sempati ve empati kapsamsında muhtelif deneyimler yaşıyoruz. Eğer konuya özel bilincimiz açık ise olan ve bitenin farkında oluyoruz aksi durumda ise hem habersiz yaşıyoruz hayatın gerçeklerinden hem de birçok kişiye karşı engeller oluşturuyoruz iletişim sırasında. Üstelik bunu farkında olmadan yapıyoruz.
Her insanın dünyayı ve insanları algılama biçimi aldığı eğitim, kişisel yetişmişlik düzeyi hayata bakışı ile çok ilgili.
• Sahi siz ne düşünüyorsunuz yolda bir engelli görünce?
• Birçok kişi gibi onu görmezden mi geliyorsunuz yoksa salt acıma duygusu ile maddi bir destekte mi bulunmaya çalışyorsunuz?
• Yoksa yardımcı olmaya mı çalışıyorsunuz?
• Sahi siz nasıl davranıyorsunuz?
• Konuya hiç empati kapsamında yaklaştınız mı?
İşte tam bu aşamada küçük bir test yapalım. Evde iken tercihen bir gün gözlerinizi tamamen bağlayın, bir ayağınızı ve yine bir elinizi kullanmanızı engelleyecek şekilde bandaj yapın örneğin. Ek olarak konuşmanızı da kısmen değiştirebilirsiniz. Böylece hem siz hem de çevrenizdekiler sizdeki değişlikleri fark etsin. Sonra da alışık olduğunuz hayata devam etmeye çalışın. Bakalım neler yaşayacaksınız?
Nasılsa birçok şeyi kendi başınıza yapabiliyorsunuz ama o gün sürekli olarak yemek, içmek, basit ihtiyaçlar dahil yardım isteyin evdekilerden. Tekrar ve tekrar.
İşinizi düşünün ve bir engelli olarak ne sıkıntılar yaşayabilirsiniz konusunda kendinizle sohbet edin. Bunu kesintisiz olarak minimum 48 saat için yani iki gün için deneyin lütfen. Unutmamanız gereken birçok engelin ne yazık ki bu tür kısa süreli değil hayat boyunca sürdüğü olmalıdır.
Bu test sonrası ülkemizdeki engelli nüfusuna dair yazı, haber ve istatistiki bilgilere, engel tiplerine ve yaşanan zorluklar açısından bakın lütfen. Sanırım verilmeye çalışılan mesajı aldınız.
Şimdi görüşlerinizi çevrenizle paylaşma ve örnek olma zamanı. Engelliler toplumun bir parçası bu nedenle asla aramızda engel olmamalı. Engellileri kişi, yönetici ve firma sahibi olarak anladığımızda yapabileceğimiz olumlu birçok tutum ve davranışın da olduğunun da farkına varacağız. Böylece aramızdaki engeller kalkacak.
Başarı dileklerimle.
