Toplum içinde bir çok kişi engellilerle birlikte yaşayarak yada  aynı ortamda çalıştıkları için bazı tecrübeler edinirler. Oysa engelli bir kişi ile ilk kez karşılaşan yada birlikte çalışacak kişiler nasıl davranacağını bilememe, endişe, rahatsızlık  veya aşırı hassas davranış biçimleri sergileyebiliyorlar. İşte tam da bu nokta da  sizlere rehber olacak ve engellilerle nasıl iletişim kurulması ve nelere dikkat edilmesi gerektiği konularında sizlere bazı öneriler de bulunacağız.

GÖRME ENGELLİ
Görme engelli birisiyle tanıştığınızda, daima kendinizi ve varsa yanınızdakileri de tanıştırın.

Görme engelli birisiyle karşılaştığınızda, eğer görme engellinin böyle bir talebi yoksa, başka birisinin aracılığı olmadan doğrudan kendisiyle konuşun.

Normal tonda ve sesle konuşunuz. Görme engelliler genellikle duyma engelli değildirler. (Çoğu zaman farkında olmadan yüksek sesle konuşan bir çok kişiye rastlamak mümkün)

Eğer görme engelli birine yardım ediyorsanız ve ne yapacağınızı tam olarak bilmiyorsanız, kendisine sorunuz.

Çevrede olan değişiklikleri tanımlamak çok önemlidir. Engelleri, basamakları, düz olmayan yüzeyleri vs.

Eğer görme engelli birisi ile yürüyorsanız siz onun değil, onun sizin kolunuza girmesini bekleyin.

Eğer kişi emniyet kayışlı bir rehber köpeğe sahipse, bu köpek evcil bir köpek değil, görevini bilen eğitimli bir köpektir müdahalede bulunmayın..

SAĞIR VE DUYMA ENGELLİ
Duyma engelli bir kişi ile konuşurken başka bir aracı yerine doğrudan kendisi ile konuşun.

Normal tonda ve ritimde konuşun. Eğer tekrar ederek konuşuyorsanız biraz yavaş konuşun fakat bir kelimeyi uzun bir sürede kullanacak kadar yavaş konuşmayınız.

Belirgin bir şekilde konuşun fakat ağız hareketlerinizi abartmadan normal konuşma şekliyle konuşun.

Eğer zorlanıyırsanız, varsa yanınızda kâğıt ve kalem bulundurunuz.

Eğer dudakları okuyan bir kişiye yardımcı oluyorsanız, başka kelimelerle ifade ederek anlatmayı deneyin ve kolaylıkla anlaşılan kelimeleri daha kolaylıkla görünür, okunabilecek şekilde dudaklarınızla anlatınız. (%50 den fazla kelimenin sesi dudaklarımızdan görünemez. En iyi dudak okuyucular yalnızca konuşulan kelimelerin %30 - 40' ını anlayabilirler.)

Arka plandaki gürültüyü aza indiriniz.

ORTOPEDİK VE BEDENSEL ENGELLİ
Kişinin görme seviyesinde konuşmaya çalışın, ayakta ve aşağıya bakarken tam karşınızda sizi rahatlıkla göreceği şekilde sohbet ediniz.

Sizden istenmediği sürece tekerlekli sandelyeyi itmeyiniz.

Unutmayınız ki tekerlekli sandalye o kişinin kendine ait özel alanıdır. Sandalyeye yaslanmayınız ve dokunmayınız.

Ortopedik engellilerin kullandığı kanedyan yada koltuk değneklerini alarak onları taklit etmeyiniz. Engelli istemedikçe koluna girip tutmayınız çünkü onun istemeden düşmesine yada psikolojik olarak rahatsız olmasına sebep olabilirsiniz.

KONUŞMA ENGELLİLER
Kişiye ne söylediğini tekrar etmesini söyleyiniz.

Kişiye ifade olunan şeyi başka türlü anlatmasını  söyleyiniz. Başka kelimeleri şeçmek belki daha kolay anlaşılır ve ifade edilebilir olabilir.

Eğer hala anlamakta güçlük çekerseniz kişiye kelimeleri hecelemesini söyleyiniz.

Söylenenleri anlamadığınız zaman bunu söyleyiniz. Blöf yapmak asla başarılı değildir ve konuşmacı şizin blöf yaptığınızı yani anlamadığınızın farkında ve haberdardır. Bunu anlayamadım / kaçırdım lütfen benim için tekrar edebilir misiniz gibi söylemek gerekir.

Söyleneni ve anladığınızı tekrar ediniz ve bunun doğruluğunun onaylanmasını bekleyiniz.

Asla kişinin cümlesini bitirmeyiniz ve kelimeleri tahmin ederek cümleyi tamamlamayınız.

ZİHİNSEL ENGELLİLER
Sabırlı olunuz.. Kişinin bilgileri algılamasına müsade ediniz.

Kişinin anlamasına açıklık getirebilmesi için onu yüreklendiriniz / teşvik ediniz.

Fikirlerinizi sıklıkla özetleyiniz.

Sözlü talimatlarınızı basitleştiriniz / kolaylaştırınız.

İşitsel ve yazılı talimatları eşleştirerek iletişim kurunuz. 

Fikirlerinizi görselleştirebilecek örnekler veriniz.

NOT: Sizin aşırı duyarlı yada duygusal bir davranış içinde bir engelli istemediği sürece ona yardım etmeniz yada atik bir şekilde davranmanız, size duyarlıyım, yardım ediyorum diye gelse de bu davranışınız bir engelli için tam tersi yetersizliğini ve kendine yetemediğini yüzüne vurma olarak algılanabilir. Ancak her ne konuda olursa olsun sizden istendiği andan yardım etmeniz çok daha anlamlı ve önemli bir davranış biçimi olduğunu unutmayınız.

© COPYRIGHT 2008 ENGELSİZ KARİYER, All Rights Reserved. Engelsizkariyer.com'daki özel haber ve yazıları kaynak göstermeden izinsiz kullananlar hakkında yasal işlem yapılmaktadır...